Ik was haar spiegel

Een begeleiding bij leven die verspreid was over vele gesprekken in de tijd. Gesprekken over de puurheid en zeker ook de rauwheid van het leven. Gesprekken waarin het ervaren van veiligheid prioriteit kende. Waarna, vanuit dat gevoel van veiligheid, moeilijke onderwerpen, gevoelens en verlangens op tafel gelegd konden worden en licht kregen. Er naar gekeken kon worden om zo op het juiste moment bespreekbaar te maken in het gezin en tussen de partners onderling.

Het onbegrip in communicatie zit hem vaak in de liefde. Dat is misschien gek te lezen. Maar liefde is wat het moeilijk maakt als het gaat over echt durven zeggen wat je verlangt, voelt en uitspreken wat je moeilijk vindt. Want zijn we niet bang een ander te kwetsen wanneer we ons echt uitspreken. In het 'gewone' leven speelt deze dynamiek al, laat staan in die laatste fase van het leven. En dit gevoel kent de persoon die ziek is maar niet minder de direct betrokkenen. Kortom het gehele systeem lijdt en heeft zich te verhouden tot de situatie. En dat is topsport.

Die eeuwige zorg om en over elkaar die wij mensen vaak hebben. Die mooie liefde waarin zoveel goed huist. En juist ook die liefde geeft met regelmaat in de eindfase ruis en onrust. Gek? Nee zeker niet. Juist die intense liefde voor een ander kan er voor zorgen dat we niet durven uitspreken wat we voelen, lastig vinden of verlangen vanuit de gedachte de ander er niet mee te willen belasten of er zeer mee te kunnen doen. En dan ontstaat ruis. Vanuit liefde wil iedereen in het gezin voor elkaar zorgen, zeker wanneer iemand ziek is of weet dat hij of zij zal gaan sterven. Een zorg die soms benauwend, of zelfs remmend, kan werken, ondanks alle juiste intenties die eronder liggen. En zo lopen gezinnen vast en wordt mijn hulp ingeroepen door thuiszorg, buurtteams, huisartsen, oncologische verpleegkundige of uiteraard direct door het gezin zelf.

Langere tijd liep ik aan de zijlijn met ze mee. Dit prachtige gezin. Soms dichtbij en vaak ook op afstand. We werken stap voor stap. Zij bepalen het tempo, ik golf mee. Eén op eén gesprekken met leden van het gezin, gesprekken met de echtelieden en zeker ook gesprekken met het gehele gezin. De onderwerpen die voorbij komen zijn; boosheid, acceptatie, verdriet, plezier, humor, verlangens, angsten, ziekzijn, dagelijkse onderwerpen, bang voor een leven zonder, angst voor het achterlaten, vragen naar het onbekende hierna, angst om vergeten te worden, zingevingsvraagstukken. Van alles passeert de revue in de maanden dat ik mag meelopen. En zo groeien zij als individu, en samen, toe naar het onvermijdelijke.

Op een vroege ochtend word ik gebeld: “Patty wil je komen. Ik wil praten". Ik snel mij naar het woonhuis en tref paniek in de ogen aan. Paniek zegt mij vaak iets over onmacht en mijn enige vraag is: "Vertel eens...". Woorden volgen over wat er diep van binnen speelt en wat het licht nog niet bereikt had. Ik ben de spiegel en wat deze persoon zichzelf hoort zeggen is: 'ik ben echt heel ziek, ik wil het hardop zeggen naar mezelf en naar mijn liefste. Ik wil hardop kunnen uitspreken: Ik wil niet dood, maar zo wil ik niet meer leven”… De woorden komen er als een waterval uit op deze bewuste woensdagochtend. Blijkbaar was dit 'het' moment. Toen alles was gezegd was er de rust in de ogen en op het gezicht. Dit moest op dit moment hardop worden uitgesproken en gedeeld. "Wil je me nu helpen dit bericht te delen met mijn partner". En zo volgde een intiem, puur, rauw, echt gesprek. Een gesprek zonder ruis. Een liefdevol gesprek. Bij het weggaan een dikke kus met een blik die ik nooit zal vergeten. Het was goed.

Toen ik die avond de partner een appje stuurde en vroeg hoe het was na dit gesprek en hetgeen ten gehore was gekomen, kreeg ik terug: "Het was een prachtig, moeilijk en eerlijk gesprek. Een mooie liefdevolle middag volgde in verbinding. De sedatie is om 20.00 uur ingezet."

Potverdikke, dat was snel. Wat had ik gezegd? Even schrok ik, en toen direct kwam het besef: Ik was de benodigde spiegel, de woorden die uit mijn mond kwamen waren die van haar. Ik was nodig opdat deze persoon zichzelf kon zien en horen. En toen dat was gezien en uitgesproken door hem was het helder en konden er stappen gezet.

Het was tijd.