Rouwdoula

"Dankjewel Patty! Ik liep vanochtend rond met hetzelfde gevoel als toen bij mijn eerste kind de kraamhulp weg was. De praktische hulp en emotionele steun als je zoiets ingrijpends meemaakt en moe/verzwakt bent is dan óók zo geweldig fijn. Zo was jij er ook voor ons op weg naar, tijdens en na het overlijden."

U kent ze wel. Situaties op feesten en partijen waarbij de vraag met grote regelmaat gesteld wordt: "Zeg wat doe jij eigenlijk voor werk?”. Een vraag waarbij je je afvraagt of de persoon die hem stelt ook echt in het antwoord geïnteresseerd is. Telkens weer een ongemakkelijke situatie in mijn geval. Hoe leg ik in het kort uit wat ik doe zonder dat het feestje meteen ‘doodslaat’? Om maar een leuke speling van het woord te gebruiken.

Om het gemakkelijk te houden zeg ik dan: ik begeleid mensen in de laatste levensfase. Een frons op het voorhoofd, ik zie mensen denken en zoeken. Het antwoord dat dan komt is: “Oh je bent begrafenisondernemer”. Nou nee, denk ik dan, dat is te kort door de bocht maar laat het er negen van de tien keer maar bij. Wat maakt het uit. De complexiteit van mijn werkzaamheden, de intensiteit van de dagen, de onregelmatigheid, de grote mate van beschikbaar zijn... Het is ook niet uit te leggen. En ergens maar gelukkig dat de mensen het niet weten: een teken dat ze van mijn diensten nog geen gebruik hebben hoeven maken.

In de afgelopen jaren ontmoette ik met regelmaat verloskundigen, kraamhulpen en een enkele keer een doula. Destijds kende ik het begrip niet. Zo'n doula legde mij vol passie uit dat zij bij gezinnen meeliep op weg naar de geboorte van hun kind. Zij de ‘geboortecoach’ was en haar rol werd ingevuld door de wensen van de ouders. De term komt uit het Grieks en betekent ‘dienende vrouw’. Iemand die altijd beschikbaar is als je vragen, angsten of onzekerheden hebt tijdens de zwangerschap.

Zoals een doula aan het begin van het leven staat zo ben ik er voor mensen ten tijde van rouw en verlies, in de periode aan het einde van de levenslijn. Bij het herlezen van al mijn columns, bij het zien van het grotere beeld van de invulling van mijn werkzaamheden en bij mijn missie: “natuurlijk omgaan met het thema dood"; bedacht ik me iets. Zonder dat ik er een naam voor had, acteer ik al jaren als rouwdoula. En zo ontstond de titel van mijn boek dat nu verschijnt.

Ik las het boekbericht van Jeroen Terlingen. In zijn boek Dood doet leven volgt hij patiënten die te horen hebben gekregen dat ze niet meer beter kunnen worden. Ook is hij zelf ervaringsdeskundige. Hij omschrijft de zoektocht van mensen met kanker naar de balans tussen strijdbaarheid en berusting, en wat zij hebben gemist op deze weg.

Het begeleiden van deze situaties is de kern van mijn dagelijkse werk vandaar mijn interesse in zijn boek. Tot mijn grote verbazing ziet hij het ook. De noodzaak van een doula in het huidige systeem van de gezondheidszorg in de palliatieve fase. Zijn omschrijving is er één exact zoals ik al jaren mijn werk doe en waarom ik het doe. Hij omschrijft deze persoon (en ik herken mijzelf) als: "Een duizendpoot die een patiënt ter zijde staat in de laatste levensfase, die steun en toeverlaat is voor naasten, thuis is in zingevingsvraagstukken en die weet wat het is om afscheid te moeten nemen en te rouwen. Deze ‘uitburgeringsdeskundige’ voorkomt overbehandeling , steunt nabestaanden zorgt voor acceptatie en bespaart kosten."

Wat werd ik blij dit te lezen. Ik ben niet meer alleen in mijn missie dat we breder moeten kijken. Dat het ‘beleven’ van de (aankomende) dood helpend kan zijn en dat die rouw door de juiste begeleiding minder rauw hoeft te zijn. Tegen Jeroen wil ik zeggen: het is er al, nu nog zorgen dat de zorgverzekeraars een deel van onze dienstverlening gaan vergoeden waardoor begeleiding door een rouwdoula voor iedereen toegankelijk wordt. Kortom er is beweging op dit terrein en daar draait het om.

Op het volgende feestje wederom de vraag: ‘Zeg wat doe jij voor werk?" Met trots antwoord ik nu: "ik ben een rouwdoula”. Wederom een frons op het hoofd van de vragende, maar één van nieuwsgierigheid. "O wat is dat, vertel eens…" en daar is de opening van een mooi gesprek zonder dat het feestje doodslaat door de term ‘begrafenisondernemer' en het vastgeroeste beeld dat daar van is.

Er was eens een begeleider bij leven en afscheid, en als rouwdoula leefde zij nog lang en gelukkig.

--------------------------

Het boek Rouwdoula komt medio juni uit. Het bevat de persoonlijke ervaringen van het intense werk van Patty Duijn. U kunt middels een pre-order zeker zijn van een exemplaar. Stuurt u hiervoor een email aan info@rouwdoula.nl met in de onderwerpregel: Boek. Vermeld duidelijk in de email uw naam, adres en mobiele telefoonnummer . Na verschijning ontvangt u een gesigneerd exemplaar door de auteur alsmede een betaalverzoek.